อาเซียนกับคนพิการ

เมื่อวันที่ ๙ กันยายน ๒๕๕๒ ณ ศูนย์พัฒนาและฝึกอบรมคนพิการแห่งเอเชียและแปซิฟิก องค์การ คนพิการสากลประจำภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิกโดยการสนับสนุนจากกรมอาเซียน กระทรวงการต่างประเทศ ได้เปิดงานสัมมนาเชิงปฏิบัติการเรื่อง “กลไกองค์กรสิทธิมนุษยชนอาเซียนกับอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิของคนพิการ” ซึ่งกล่าวรายงานโดย นางสาวเสาวลักษณ์ ทองก๊วย หัวหน้าสำนักงานองค์การคนพิการสากลฯ และกล่าวเปิดการสัมมนาโดย นางสาวชมพูนุท นาครทรรพ ที่ปรึกษารัฐมนตรีว่าการ กระทรวงการต่างประเทศ

ในการอภิปราย เรื่อง “ภาพรวมของอาเซียน สามเสาหลักและประเด็นความพิการ” วิทยากร ซึ่งประกอบด้วย นายวิทวัส ศรีวิหค อธิบดีกรมอาเซียน นายไกรศักดิ์ ชุณหะวัณ ประธานคณะกรรมาธิการการพัฒนาการเมือง การสื่อสารมวลชน และการมีส่วนร่วมของประชาชน สภาผู้แทนราษฎร นางชลิดา ทาเจริญศักดิ์ มูลนิธิศักยภาพชุมชน และ Mr. Daniel Collinge สำนักงานข้าหลวงใหญ่เพื่อสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติ(OHCHR) ได้กล่าวว่า

 อาเซียนก่อตั้งเมื่อปี ๒๕๑๐ ปัจจุบันมีประเทศแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เป็นสมาชิกรวม ๑๐ ประเทศ ได้แก่ บรูไน กัมพูชา อินโดนีเซีย ลาว มาเลเซีย พม่า ฟิลิปปินส์ สิงค์โปร์ ไทย และเวียดนาม การดำเนินงานของอาเซียนเป็นไปตาม “กฎบัตรอาเซียน” ซึ่งยึดหลักน่าเชื่อถือ สอดคล้องกับความเป็นจริง และวิวัฒนาการทุก ๕ ปี ทั้งนี้ มีประเด็นสำคัญซึ่งเกี่ยวข้องกับคนพิการ คือการส่งเสริม คุ้มครอง และเคารพสิทธิของคนทุกกลุ่มที่มีปัญหา รวมทั้ง “คนพิการ” ใน 3 ด้าน หรือ “สามเสาหลัก” ได้แก่

๑) การเมืองและความมั่นคง ๒) เศรษฐกิจ และ ๓) สังคมและวัฒนธรรม ซึ่งเปิดโอกาสให้ประชาชนรวมทั้งองค์กรภาคเอกชนมีส่วนร่วมด้วย

เป้าหมายสำคัญของการปฏิรูปอาเซียน คือ การสถาปนาชุมชนอาเซียนเพื่อดูแลซึ่งกันและกันตามวิถีแห่งอาเซียนและปฏิบัติ ตามฉันทามติของประเทศสมาชิกอย่างเคร่งครัด พร้อมทั้งส่งเสริมการสร้างกลไกภาคประชาชน ดังนั้น คนพิการจึงควรมีส่วนร่วมในการดำเนินงานของอาเซียนในฐานะเป็นส่วนหนึ่งของประชาชน

ในสามเสาหลักของอาเซียน มีการกล่าวถึงคนพิการเฉพาะด้านสังคมและวัฒนธรรมเท่านั้น ประกอบ ด้วยการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิของคนพิการเพื่อการมีโอกาสเท่าเทียมกับคน ทั่วไป รวมถึงการส่งเสริมการพัฒนาด้านการศึกษา ศักยภาพในการเข้าถึงข้อมูลข่าวสาร การมีส่วนร่วม และอาชีพ เป็นต้น ทั้งนี้ เรื่องคนพิการมักเป็นประเด็นท้ายสุด ไม่ชัดเจน และเน้นการช่วยเหลือคนพิการในเชิงสงเคราะห์ ไม่มีแนวทางปฏิบัติที่เป็นรูปธรรม ไม่ครอบคลุมสิทธิทั้งหมด รวมถึงไม่ระบุว่าคนพิการได้รับสิทธิประโยชน์อะไรบ้าง

อย่างไรก็ตามนางชลิดา ทาเจริญศักดิ์ ชี้แนะว่า ควรใช้กรอบเท่าที่ระบุถึงคนพิการดังกล่าวผลักดันไปสู่การปฏิบัติใน ๓ ประเด็น ได้แก่

๑) การสร้างเจตคติที่ดีและถูกต้องเกี่ยวกับคนพิการต่อสาธารณชนเพื่อสร้างเสริมการเคารพในศักดิ์ศรีแห่งความเป็นมนุษย์ และศักยภาพที่พัฒนาได้ของคนพิการ

๒)การสร้างความเข้าใจปัญหา หรือข้อจำกัดของคนพิการแต่ละประเภทซึ่งมีความหลากหลายมาก พร้อมทั้งให้โอกาสคนพิการในทุกด้านอย่างเสมอภาคกับคนทุกกลุ่ม และ

๓) การส่งเสริมการมีส่วนร่วมของคนพิการอย่างแท้จริงในทุกกระบวนการและขั้นตอน โดยเฉพาะในขั้นการตัดสินใจ ตลอดจนนำเสนอความต้องการของคนพิการ พร้อมทั้งวิธีการปฏิบัติเพื่อตอบสนองต่อความต้องการนั้นๆ ทั้งนี้ เพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ดังกล่าว ตัวแทนของคนพิการควรมีส่วนร่วมประชุมสุดยอดอาเซียนด้วย จะได้มีโอกาสรับฟังความคิดเห็นของผู้นำประเทศต่างๆ นอกจากนั้น

นายไกรศักดิ์ ชุณหะวัณ มีความเห็นว่า อาเซียนควรมีบทบาทในการหยุดยั้งการเกิดความพิการด้วย

อนึ่ง การจัดงานสัมมนาเชิงปฏิบัติการในครั้งนี้ จะดำเนินการต่อในวันที่ ๑๐ กันยายนนี้ เพื่อ กำหนดแผนยุทธศาสตร์ในการก่อตั้งสภาคนพิการแห่งอาเซียน(ASEAN Disability Forum) ผลักดันประเด็นคนพิการเข้าสู่วาระของอาเซียน และส่งเสริมให้ประชาชนในภูมิภาคอาเซียนเกิดการตระหนักรู้ในเรื่องผลกระทบของ อาเซียนที่มีต่อสิทธิมนุษยชนของคนพิการ

 ( ข่าว - มูลนิธิพัฒนาคนพิการไทย ภาพ – องค์การคนพิการสากลประจำภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิก ๙ ก.ย. ๒๕๕๒ )

---------------------------------        

พันตรีศิริชัย    ทรัพย์ศิริ                             

นายกสมาคมคนพิการทางการเคลื่อนไหวสากล

โทร. 02-990-0331                   

http://www.apdi2002.com

http://www.youtube.com พิมพ์ apdi. หรือ สมาคมคนพิการ

1209520728