วันที่ 14 มกราคม พ.ศ. 2553 ปีที่ 19 ฉบับที่ 6986 ข่าวสดรายวัน


เรือห้องสมุด "ความรู้ลอยน้ำ"

คัคนานต์ ดลประสิทธิ์ รายงาน

แล้วเรือห้องสมุดก็กลับมาให้บริการประชาชนอีกครั้ง

หลังจากต้องเข้าออกอู่เรืออยู่ตลอด จนถึงวันนี้เรือห้องสมุด 2 ลำ คือ เรือนางนพมาศและเรือมหาราช ได้ซ่อมและปรับปรุงจนสมบูรณ์แล้ว

และมีพิธีเปิดโครงการเรือห้องสมุดสัญจร เพื่อส่งเสริมการอ่านให้แก่ประชาชนริมแม่น้ำเจ้าพระยา ที่ลานสาธารณะเชิงสะพานพระราม 8 ไปเมื่อวันที่ 8 ม.ค.ที่ผ่านมา

โดยมี นายจุรินทร์ ลักษณวิศิษฏ์ รมว. ศึกษาธิการ เป็นประธานในพิธี พร้อมด้วยนายเฉลียว อยู่สีมารักษ์ ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ นายอภิชาติ จีระวุฒิ เลขาธิการสำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย (กศน.) และเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง กว่า 100 คน ร่วมปล่อยเรือห้องสมุดสัญจร 2 ลำ ให้บริการแก่ประชาชน

นายอภิชาติ จีระวุฒิ เลขาธิการ กศน. เปิดเผยถึงที่มาของการจัดโครงการเรือห้องสมุดสัญจร ว่า สำนักงาน กศน. ได้ฟื้นฟูซ่อมแซม เรือห้องสมุดเดิม 2 ลำ เพื่อให้เป็นเรือห้องสมุดสัญจร

โดยเรือนางนพมาศ มีประวัติที่ยาวนาน ในอดีตเสนาบดีของกระทรวงศึกษาธิการ (ศธ.) ใช้เป็นเรือในการตรวจราชการ ต่อมาในปี พ.ศ.2479 - พ.ศ.2535 สำนักงาน กศน. ได้ฟื้นฟูให้เป็นเรือในโครงการการศึกษาประชาชน ด้านห้องสมุดเคลื่อนที่มีหน่วยโสตทัศนศึกษาและกิจกรรมการศึกษานอกโรงเรียนอีกครั้ง และให้บริการประชาชนริมลำน้ำเจ้าพระยา ตั้งแต่ กรุงเทพมหานคร นนทบุรี พระนครศรีอยุธยา อ่างทอง สิงห์บุรี และชัยนาท

ส่วนเรือมหาราชนั้น เดิมทีเป็นเรือของบริษัท ขนส่ง จำกัด จัดสร้างให้บริการขนส่งทางเรือ จากนั้นในปีพ.ศ.2542 บริษัท ขนส่ง จำกัด ได้มอบเรือมหาราชให้แก่กรมการศึกษานอกโรงเรียน เพื่อจัดทำเป็นเรือห้องสมุดเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

โดยเรือทั้ง 2 ลำนี้ จะให้บริการประชาชนในลำน้ำเจ้าพระยาสลับกัน อย่างไรก็ตามงบประมาณที่ใช้ในการซ่อมแซมในครั้งนี้ รวมทั้งสิ้น 1 ล้านบาท

นายอภิชาติ กล่าวต่อว่า สำนักงาน กศน. ได้ซ่อมแซมเรือทั้ง 2 ลำ ให้สามารถใช้การได้อีกครั้งในปีงบประมาณ พ.ศ.2552 เพราะเห็นว่า เรือห้องสมุด ตอบสนองความต้องการใช้บริการของประชาชนในสองฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยาที่เคยใช้บริการมาก่อนหน้านี้ และเห็นว่าเป็นกิจกรรมที่จะช่วยกระตุ้นส่งเสริมให้ประชาชนตื่นตัวเกี่ยวกับการอ่าน จึงจัดทำโครงการเรือห้องสมุดสัญจรขึ้น โดยจะให้บริการเป็นประจำตามลำน้ำเจ้าพระยา ในจังหวัดนนทบุรี ปทุมธานี พระนครศรีอยุธยา รวมทั้งเปิดโครงการให้กลุ่มบุคคล องค์กรหรือหน่วยงานต่างๆ เข้าร่วมกิจกรรมด้วย

"การจัดกิจกรรมเรือห้องสมุดสัญจร เป็นศูนย์กลางการเคลื่อนที่ทางน้ำ จะเป็นรูปแบบการออกให้บริการทางด้านการส่งเสริมการอ่าน บริการจัดสอนวิชาชีพ การให้ความรู้ด้านศิลปวัฒนธรรม วิถีชีวิตตามลุ่มแม่น้ำ และประวัติศาสตร์ สถานที่สำคัญ แม่น้ำเจ้าพระยา ดังนั้น จะทำให้นักเรียน นักศึกษาและประชาชนทั่วไปได้เรียนรู้จากประสบการณ์ตรงและสถานการณ์จริงเกี่ยวกับอารยธรรมลุ่มแม่น้ำและสภาพแวดล้อมทางน้ำ รวมทั้งให้มีส่วนร่วมในการอนุรักษ์และส่งเสริมให้เกิดความรักทรัพยากรธรรมชาติทางน้ำ ตลอดจนเป็นการขยายการบริการส่งเสริมการอ่านให้ทั่วถึงด้วย" เลขาธิการ กศน. กล่าว

นายอภิชาติ กล่าวอีกว่า สื่อการเรียนการสอนที่จัดไว้บริการภายในเรือมหาราช ได้แก่ หนังสือ 4,000 เล่ม อาทิ หนังสือสำหรับเด็กและเยาวชน หนังสือการประกอบอาหาร นวนิยาย การ์ตูน เบ็ดเตล็ด เป็นต้น รวมทั้งมีอุปกรณ์ของเล่นเด็ก ซึ่งจัดเป็นมุมเด็กไว้บริการอีกด้วย

นอกจากนี้ ยังมีหลักสูตรการเรียนการสอนระยะสั้น โดยใช้เวลาเรียน 4-5 ชั่วโมง ไม่น้อยกว่า 10 เรื่อง เช่น ศิลปะประดิษฐ์ประเภทต่างๆ การอนุรักษ์ทรัพยากรทางน้ำ ศิลปวัฒนธรรม และประวัติ ศาสตร์ไทย มัคคุเทศก์และการท่องเมืองทางลำน้ำ เป็นต้น

บนเรือยังมี ทีวี คอมพิวเตอร์โน้ตบุ๊ก เครื่องเล่นวิดีโอ

ส่วนเรือนางนพมาศจะมีสื่อการเรียนการสอนจัดไว้บริการ เช่นกัน แต่จะมีหนังสือ 2,000 เล่ม เท่านั้น เนื่องจากเรือนางนพมาศเป็นเรือขนาดเล็ก

"รูปแบบการบริการนั้นจะจัดกิจกรรมการเรียนการสอนหลักสูตรระยะสั้น 5-6 ชั่วโมง โดยจะมีการประเมินผล และมอบวุฒิบัตรรับรองความรู้ รวมทั้งจัดกิจกรรมบริการให้ยืมอ่านหนังสือ แนะนำให้อ่านหนังสือ บริเวณบนฝั่งแม่น้ำ เช่น แหล่งชุมชน วัด โรงเรียน เป็นต้น ตลอดจนจัดกิจกรรมการเรียนการสอนให้ความรู้ ศิลปวัฒนธรรมวิถีชีวิต ตามลุ่มแม่น้ำ สถานที่โบราณวัตถุต่างๆ ขณะเดียวกันยังจัดให้มีกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกันด้วย" เลขาธิการ กศน. กล่าว

นายอภิชาติ กล่าวอีกว่า ผลที่จะได้รับจากโครงการเรือห้องสมุดสัญจร ประชาชนจะรู้จักรักการอ่านมากยิ่งขึ้น รวมทั้งใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์และได้เรียนรู้วิถีชีวิตลุ่มแม่น้ำ ศิลปวัฒนธรรม ประวัติ ศาสตร์ไทย และมีความตระหนักในการอนุรักษ์ทรัพยากรน้ำ

รวมทั้งได้ขยายการให้บริการส่งเสริมการอ่านบริเวณริมฝั่งแม่น้ำได้อย่างทั่วถึง

ขณะเดียวกันเด็กด้อยโอกาสได้มีโอกาสมาเข้าใช้บริการด้วย อย่างไรก็ตาม นักเรียน นักศึกษา และประชาชน สามารถติดต่อสอบถามรายละเอียดได้ที่สถาบันส่งเสริมและพัฒนานวัตกรรมการเรียนรู้ (สพร.กศน.) โทร.0-2628-5595 หรือ 0-2282-2467

ด้านนายจุรินทร์ กล่าวว่า โครงการเรือห้องสมุดสัญจรถือเป็นส่วนหนึ่งที่จะช่วยส่งเสริมการอ่าน ตามที่รัฐบาลได้กำหนดให้การอ่านเป็นวาระแห่งชาติ ตั้งแต่ปี 2552-2561 ซึ่งแบ่งเป็น 3 ยุทธศาสตร์ คือ การเพิ่มขีดความสามารถทางด้านการอ่าน การสร้างนิสัยรักการอ่าน และการสร้างสิ่งแวดล้อมและบรรยากาศแห่งการส่งเสริมการอ่าน

โดยเรือห้องสมุดสัญจรที่ออกให้บริการนั้น มีจำนวน 2 ลำ คือ เรือมหาราช และเรือนางนพมาศ จะออกให้บริการกับประชาชนตลอดทั้งปี

นอกจากนี้ จะมีการกำหนดคำขวัญ และแนวทางในการรณรงค์และส่งเสริมการอ่านในปี 2553 เพื่อให้หน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชนดำเนินการไปในทิศทางเดียวกันภายใน 1-2 สัปดาห์นี้ อย่างไรก็ตาม ขอยืนยันว่าโครงการนี้จะต้องได้รับการดำเนินการอย่างต่อเนื่อง เพื่อเป็นส่วนหนึ่งในการส่งเสริมการอ่านของประเทศ

ขณะเดียวกันจะจัดรถห้องสมุดเคลื่อนที่สัญจรไปยังชุมชนต่างๆ ทั่วประเทศเพื่อส่งเสริมการอ่าน ซึ่งจะอยู่ในแผนปฏิบัติการไทยเข้มแข็ง (SP2) ภายในปี 2553-2555 อย่างน้อยจังหวัดละ 1 คัน คาดว่าจะเริ่มเปิดให้บริการเป็นชุดแรกภายในเดือน ก.พ.นี้

อย่างไรก็ตาม โครงการเรือห้องสมุดสัญจร เป็นส่วนหนึ่งของโครงการที่ได้กำหนดไว้ในกิจกรรมการส่งเสริมการอ่าน ถือเป็นโครงการห้องสมุด 3 ดี สัญจร ซึ่งจะมีทั้งในรูปแบบของเรือ และรถเคลื่อนที่ ที่จะวิ่งไปทั่วทุกชุมชน ทุกหมู่บ้านตำบล ครบทุกจังหวัด เริ่มต้นอย่างน้อยจังหวัดละ 1 คัน

โดยมีกำหนดการชัดเจนว่าในแต่ละสัปดาห์ แต่ละเดือน จะไปจอดให้บริการประชาชนในหมู่บ้านและตำบลใดบ้าง

สำหรับจุดบริการ เรือห้องสมุดสัญจรนั้นจะกำหนดกันเดือนต่อเดือน โดยเดือน ม.ค.นี้ ทุกวันจันทร์ ช่วงเช้า วัดเฉลิมพระเกียรติ ช่วงบ่าย วัดไทรม้าใต้ วัดไทรม้าเหนือ

ทุกวันพุธ ช่วงเช้า วัดคฤหบดี ช่วงบ่าย วัดวิมุตยาราม

วันศุกร์ ช่วงเช้า วัดเชิงเลน ช่วงบ่าย วัดใหญ่สว่างอารมณ์ วัดเสาธงทอง

วันเสาร์ที่ 3 ของเดือน ช่วงเช้า วัดไผ่ล้อม ช่วงบ่าย วัดปรมัยยิกาวาส

โดย วันอังคาร วันพฤหัสฯ และ วันเสาร์-อาทิตย์ เรือจะจอดอยู่ในจุดสุดท้ายที่กำหนด ก่อนจะเดินทางไปยังจุดต่อไปในวันพุธ วันศุกร์ และวันจันทร์

นักเรียน นักศึกษาและประชาชน สามารถยืม-คืนหนังสือได้ ตามปกติเหมือนกับห้องสมุดทั่วไป

และสัปดาห์ต่อมา เรือทั้ง 2 ลำ จะกลับเข้ามาอีกครั้ง

- - - - - - - - - - - - - - - - - -  

พันตรีศิริชัย   ทรัพย์ศิริ

นายกสมาคมคนพิการทางการเคลื่อนไหวสากล (ส.พ.ค.)

โทร. 02-990-0331

http://www.apdi2002.com

http://www.youtube.com พิมพ์ apdi. หรือ

สมาคมคนพิการ

1401532013

*********************