อนุสัญญาไอแอลโอมาตรฐานแรงงานไทยบนเวทีโลก

จาก นสพ. คมชัดลึก 9 มิ.ย.50                                                                                 

การทำงาน ทำให้คนเสียชีวิตมากกว่าสงคราม

เป็นคำกล่าวที่เกิดขึ้นหลังจาก องค์การแรงงานระหว่างประเทศ (ไอแอลโอ) เปิดเผยสถิติในช่วง 2 ปี ที่ผ่านมา ระบุว่าผู้ใช้แรงงานทั่วโลกเสียชีวิตจากการทำงาน ประมาณปีละ 2.4 ล้านคน และได้รับบาดเจ็บจากการทำงานถึงปีละ 270 ล้านคน

โดยเฉพาะการทำงานในภาคเกษตร ก่อสร้าง และเหมืองแร่ เป็นงานที่ประสบอันตรายสูงสุด

เฉพาะภาคเกษตรนั้น ถูกปล่อยปละละเลยมากที่สุด ในแต่ละปีมีคนงานภาคเกษตรเสียชีวิตไปกว่า 1.7 แสนคน และต้องเจ็บป่วยอีกไม่น้อยกว่า 1 ล้านคน

โดยมีสาเหตุจากยาฆ่าแมลง และการใช้สารเคมี

นอกจากปัญหาเหล่านี้แล้ว ผู้ใช้แรงงานทุกระดับ ทั่วโลก ยังมีปัญหาอื่นๆ ที่ต้องเผชิญ ไม่ว่าจะเป็นการใช้แรงงานทาส การใช้แรงงานเด็ก และการลิดรอนสิทธิแรงงานในด้านต่างๆ

ดังนั้น ไอแอลโอ จึงรณรงค์ให้ประเทศสมาชิกให้สัตยาบัน หรือรับรองอนุสัญญา เพื่อเป็นการยกระดับมาตรฐานแรงงานในประเทศนั้นๆ

พร้อมกับจัดให้มีการประชุมใหญ่ในช่วงเดือนมิถุนายนของทุกปี ที่นครเจนีวา ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ โดยมีตัวแทนจากภาครัฐ นายจ้าง และลูกจ้าง เข้าร่วมประชุม

ส่วนในประเทศไทย จากที่เคยผ่านมรสุมข้อกล่าวหาว่าใช้แรงงานเด็ก ก็มีการปรับปรุงกฎหมาย ตลอดจนความร่วมมือจากทุกฝ่าย จนทำให้ข้อกล่าวหาเรื่องการใช้แรงงานเด็กของไทยกลายเป็นอดีต

ดังนั้น กระทรวงแรงงานจึงเป็นหน่วยงานสำคัญในการส่งเสริม และผลักดันให้มาตรฐานแรงงานไทยอยู่ในระดับเทียบเท่าสากล ซึ่งนอกจากจะเป็นส่วนหนึ่งในการแข่งขันทางการค้าแล้ว ยังหมายถึงคุณภาพชีวิตที่ดีของแรงงานไทยด้วย

นายจุฑาธวัช อินทรสุขศรี ปลัดกระทรวงแรงงาน กล่าวว่า ที่ผ่านมาประเทศไทยให้การรับรองอนุสัญญาของไอแอลโอมาแล้วจำนวน 13 ฉบับ จากจำนวนทั้งสิ้นประมาณ 180 ฉบับ

โดยในส่วนของอนุสัญญาขั้นพื้นฐาน (Core Convention) นั้น ประเทศไทยให้การรับรองไปแล้ว 5 ฉบับ จาก 8 ฉบับ

คงเหลืออีกเพียง 3 ฉบับ คือ อนุสัญญาฉบับที่ 111 ว่าด้วยโอกาสการจ้างงานอย่างเท่าเทียมกันของชาย หญิง และฉบับที่ 87 กับฉบับที่ 98 ว่าด้วยเสรีภาพการรวมตัว การเจรจาต่อรอง

ซึ่งทั้งสองฉบับหลังนี้กฎหมายของไทยยังไม่เปิดช่องให้รับรองอนุสัญญาได้ เช่น การห้ามพนักงานรัฐวิสาหกิจนัดหยุดงาน หรือข้าราชการยังไม่สามารถรวมตัวจัดตั้งสหภาพแรงงานได้

ทั้งนี้ การลงสัตยาบัน หรือการรับรองอนุสัญญาของไอแอลโอ ประเทศนั้นๆ จะต้องปฏิบัติ หรือมีกฎหมายที่ไม่ขัดต่อแนวทางของอนุสัญญา

โดยอนุสัญญาฉบับที่ 87 และ 98 นั้น แม้แต่สหรัฐอเมริกาเอง ก็ยังไม่ได้ให้สัตยาบัน เพราะติดขัดด้านกฎหมายของบางมลรัฐ แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าสิทธิเสรีภาพของลูกจ้างในสหรัฐจะถูกลิดรอน แต่มาตรฐานแรงงาน และสิทธิเสรีภาพยังอยู่ในระดับสูงอีกด้วย

ในส่วนของมาตรฐานแรงงานไทยในระดับเวทีโลกนั้น ปลัดกระทรวงแรงงาน กล่าวว่า อยู่ในระดับที่มีพัฒนาการที่ดีในหลายด้าน

ตัวอย่างที่เห็นได้ชัด คือ กรณีข้อกล่าวหาการใช้แรงงานเด็ก ซึ่งในภายหลังมีการปรับปรุงและออก พ.ร.บ.คุ้มครองแรงงาน พ.ศ.2541 ห้ามใช้แรงงานเด็กอายุต่ำกว่า 15 ปี ตลอดจนความร่วมมือจากทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง ไม่ว่าจะเป็นภาครัฐ และองค์กรพัฒนาเอกชน

ซึ่งแม้ว่า ไอแอลโอ จะเป็นองค์กรที่มีลักษณะคล้ายกับองค์การสหประชาชาติ หรือยูเอ็น โดยบางคนมองว่าเป็นเพียง เสือกระดาษ แต่ประเทศสมาชิกต่างๆ รวมทั้งไทย ก็จำเป็นจะต้องพัฒนามาตรฐานแรงงานไทยให้อยู่ในระดับสากล โดยนำมาตรฐานแรงงานของไอแอลโอไปปรับใช้กับกฎหมายภายในประเทศ

นอกจากนี้ กระทรวงแรงงานยังเตรียมการรับรองอนุสัญญาฉบับอื่นๆ อีกด้วย เช่น อนุสัญญาฉบับที่ 187 ว่าด้วยการส่งเสริมการทำงานที่ปลอดภัย ปี 2006 ที่จะเน้นการป้องกันมากกว่าการเยียวยา หรือแก้ปัญหาด้านความปลอดภัยในการทำงานที่ปลายเหตุ

เนื่องจากไอแอลโอ พบว่า การประสบอันตราย หรือเจ็บป่วยเนื่องจากการทำงาน มีสถิติสูงในทุกประเทศทั่วโลก และตั้งเป้าหมายรณรงค์ให้ประเทศสมาชิกให้สัตยาบันอนุสัญญาฉบับนี้ให้ครบ 100 ประเทศภายใน 5 ปี

รวมทั้งอนุสัญญาฉบับที่ 159 ว่าด้วยการส่งเสริม การฟื้นฟูอาชีพ และการจ้างงานคนพิการ เพื่อให้คนพิการมีโอกาสทำงานได้อย่างเท่าเทียมเยี่ยงคนปกติ โดยขณะนี้กำลังอยู่ในระหว่างการเตรียมการรับรองอนุสัญญา ปลัดกระทรวงแรงงานกล่าว

นอกจากการให้ความคุ้มครองแรงงานในระบบให้มีมาตรฐานแรงงานเทียบเท่าระดับสากลแล้ว นายจุฑาธวัช กล่าวว่า กระทรวงแรงงานกำลังศึกษา และเตรียมความพร้อมด้านการให้ความคุ้มครองแรงงานนอกระบบเพิ่มขึ้น

ไอแอลโอ ก็ให้ความสนใจกับเรื่องนี้ด้วยเช่นกัน เนื่องจากสถานการณ์ปัจจุบัน มีผู้ใช้แรงงานประกอบอาชีพอิสระมากขึ้น และควรจะได้รับความคุ้มครองอย่างเท่าเทียม ปลัดกระทรวงแรงงาน กล่าว

ส่วนมาตรการ ลงโทษ หากประเทศสมาชิกให้การรับรองอนุสัญญาของไอแอลโอแล้วไม่ปฏิบัติตามนั้น

นายกำจร นากชื่น ผอ.สำนักประสานความร่วมมือระหว่างประเทศ สำนักงานปลัดกระทรวงแรงงาน กล่าวว่า แม้ไอแอลโอจะไม่สามารถลงโทษประเทศสมาชิกขั้นรุนแรงได้ แต่ก็มีกลไกการตรวจสอบ เช่น หากพบว่าประเทศที่ลงสัตยาบันอนุสัญญาว่าด้วยการใช้แรงงานบังคับ แต่กลับมีการใช้แรงงานเยี่ยงทาส ก็จะถูกติดตามและตรวจสอบ โดยผู้แทนของประเทศนั้น จะต้องไปชี้แจงถึงเรื่องที่เกิดขึ้น

อย่างไรก็ตาม การรับรองอนุสัญญาในเชิงปริมาณ ไม่ได้หมายความว่าประเทศใดรับรองอนุสัญญาหลายฉบับแล้วจะมีมาตรฐานแรงงานสูงกว่าประเทศอื่น แต่ขึ้นอยู่กับความพยายามในการพัฒนา และปรับปรุงกฎหมายคุ้มครองแรงงานในประเทศนั้นๆ ด้วย

การที่ประเทศไทยรับรองอนุสัญญาเพียง 13 ฉบับ จากจำนวนกว่า 180 ฉบับ ก็ไม่ได้หมายความว่ามาตรฐานแรงงานไทยอยู่ในระดับต่ำกว่าประเทศอื่น ขณะที่ประเทศพัฒนาแล้วบางประเทศให้การรับรองอนุสัญญาเพียง 11 ฉบับ แต่มาตรฐานและสิทธิแรงงานก็อยู่ในระดับสูงได้ นายกำจร กล่าว

หากการรับรองอนุสัญญาของไอแอลโอ คือเครื่องมือช่วยให้การปรับปรุงมาตรฐานแรงงานสูงขึ้น ความจริงใจ ของภาครัฐ และ ความร่วมมือ จากนายจ้าง ก็เท่ากับหัวใจสำคัญของการผลักดันให้มาตรฐานแรงงานไทยยืนได้อย่างสง่างามบนเวทีโลก

- - - - - - - - - - - - - - - - - -

พันตรีศิริชัย ทรัพย์ศิริ                

นายกสมาคมคนพิการทางการเคลื่อนไหวสากล

โทร. 02-990-0331            

http://www.apdi2002.com

http://www.youtube.com พิมพ์ apdi. หรือ สมาคมคนพิการ

2101521211

- - - - - - - - - - - - - - - - - -