การตั้งเจ้าอาวาส


กฎที่มหาเถรสมาคมตราไว้สำหรับพระภิกษุที่จะดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาส แม้จะมีความละเอียดมาก แต่ยังคงมีเหลือบที่หลุดรอดเข้าไปทำลายวงการสงฆ์อยู่เป็นประจำ

ล่าสุดพระแฉล้ม โพธิ์ศรี ฎีกาสาโร เจ้าอาวาสวัดบ้านน้ำปุ้น ต.ภูแล่นช้าง กิ่ง อ.นาคู จ.กาฬสินธุ์ ลักลอบจำหน่ายอาวุธปืน และยิงต่อสู้ตำรวจจนถูกจับกุม

ระเบียบการแต่งตั้งสมภารหรือเจ้าอาวาสนั้นเป็นไปตามกฎมหาเถรสมาคม ฉบับที่ 24

(พ.ศ.2541) เรื่องการแต่งตั้งถอดถอนพระสังฆาธิการ

หมวด 1 บททั่วไป ข้อ 4 ระบุว่า พระสังฆาธิการ หมายถึงพระภิกษุ ผู้ดำรงตำแหน่งปกครองคณะสงฆ์ ดังต่อไปนี้

1.เจ้าคณะใหญ่

2.เจ้าคณะภาค รองเจ้าคณะภาค

3.เจ้าคณะจังหวัด รองเจ้าคณะจังหวัด

4.เจ้าคณะอำเภอ รองเจ้าคณะอำเภอ

5.เจ้าคณะตำบล รองเจ้าคณะตำบล

6.เจ้าอาวาส รองเจ้าอาวาส ผู้ช่วยเจ้าอาวาส

คุณสมบัติผู้ที่จะดำรงตำแหน่งพระสังฆาธิการ ปรากฏอยู่ในหมวด 2 ว่าด้วยการแต่งตั้งพระสังฆาธิการ

ข้อ 6 พระภิกษุผู้จะดำรงตำแหน่งตามข้อ 4 ต้องมีคุณสมบัติทั่วไป ดังต่อไปนี้

(1) มีพรรษาสมควรแก่ตำแหน่ง

(2) มีความรู้สมควรแก่ตำแหน่ง

(3) มีความประพฤติเรียบร้อยตามพระธรรมวินัย

(4) เป็นผู้ฉลาดสามารถในการปกครองคณะสงฆ์

(5) ไม่เป็นผู้มีร่างกายทุพพลภาพไร้ความสามารถ หรือมีจิตฟั่นเฟือนไม่สมประกอบ หรือเป็นโรคเรื้อน หรือเป็นวัณโรคในระยะอันตรายจนเป็นที่น่ารังเกียจ

(6) ไม่เคยต้องคำวินิจฉัยลงโทษในอธิกรณ์ที่พึงรังเกียจมาก่อน

(7) ไม่เคยถูกถอดถอนหรือถูกปลดจากตำแหน่งใด เพราะความผิดมาก่อน

นอกจากนี้ ยังมีการกำหนดคุณสมบัติเฉพาะสำหรับพระสังฆาธิการที่จะดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาส อยู่ในส่วนที่ 6 ว่าด้วยเจ้าอาวาส

ข้อ 26 พระภิกษุผู้จะดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาส ต้องมีคุณสมบัติโดยเฉพาะอีกส่วนหนึ่ง ดังนี้

(1) มีพรรษาพ้น 5 และ

(2) เป็นผู้ทรงเกียรติคุณเป็นที่เคารพนับถือของบรรพชิตและคฤหัสถ์ในถิ่นนั้น

ข้อ 27 ในการแต่งตั้งเจ้าอาวาสนอกจากพระอารามหลวงในตำบลใด ให้เป็นหน้าที่ของเจ้าคณะอำเภอ รองเจ้าคณะอำเภอ เจ้าคณะตำบล รองเจ้าคณะตำบล เจ้าสังกัด ถ้าไม่มีรองเจ้าคณะอำเภอ ไม่มีรองเจ้าคณะตำบล ให้เจ้าคณะอำเภอเลือกเจ้าอาวาสในตำบลนั้น รวมกันทั้งหมดไม่น้อยกว่า 3 รูป ร่วมกันพิจารณาคัดเลือกพระภิกษุผู้มีคุณสมบัติตามข้อ 6 และข้อ 26 แล้ว ให้เจ้าคณะอำเภอรายงานเสนอเจ้าคณะจังหวัดเพื่อพิจารณาแต่งตั้ง

ถ้าพระภิกษุผู้จะดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดนั้นดำรงตำแหน่งเจ้าคณะจังหวัดอยู่ด้วย ให้เจ้าคณะอำเภอรายงานเสนอเจ้าคณะจังหวัด เพื่อเจ้าคณะภาคพิจารณาแต่งตั้ง

ข้อ 29 พระภิกษุผู้จะดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสพระอารามหลวงในกรุงเทพมหานคร ต้องมีคุณสมบัติโดยเฉพาะอีกส่วนหนึ่ง ดังนั้น

(1) มีพรรษาพ้น 10

(2) เป็นผู้ทรงเกียรติคุณเป็นที่เคารพนับถือของบรรพชิตและคฤหัสถ์ และ

(3) มีสมณศักดิ์

(ก) ไม่ต่ำกว่าพระราชาคณะขั้นราช สำหรับพระอารามหลวงชั้นเอก

(ข) ไม่ต่ำกว่าพระราชาคณะชั้นสามัญ สำหรับพระอารามหลวงชั้นโท

(ค) ไม่ต่ำกว่าพระครูผู้ช่วยเจ้าอาวาสชั้นเอก สำหรับพระอารามหลวงชั้นตรี

ข้อ 30 พระภิกษุผู้จะดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสพระอารามหลวงในจังหวัดอื่น นอกจากกรุงเทพมหานคร ต้องมีคุณสมบัติโดยเฉพาะอีกส่วนหนึ่ง ดังนี้

(1) มีพรรษาพ้น 10

(2) เป็นผู้ทรงเกียรติคุณเป็นที่เคารพนับถือของบรรพชิตและคฤหัสถ์ และ

(3) มีสมณศักดิ์

(ก) ไม่ต่ำกว่าพระราชาคณะขั้นสามัญ สำหรับพระอารามหลวงชั้นเอก

(ข) ไม่ต่ำกว่าพระครูผู้ช่วยเจ้าอาวาสชั้นเอก สำหรับพระอารามหลวงชั้นโท

(ค) ไม่ต่ำกว่าพระครูผู้ช่วยเจ้าอาวาสชั้นโท หรือพระครูสัญญาบัตรที่มีนิตยภัต ไม่ต่ำกว่าพระครูผู้ช่วยเจ้าอาวาสชั้นโท สำหรับพระอารามหลวงชั้นตรี

พันตรีศิริชัย  ทรัพย์ศิริ

สมาคมคนพิการทางการเคลื่อนไหวสากล