ทิศทางของแผนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการแห่งชาติ

ฉบับที่ 4 พ.ศ. 2555 – 2559

โดย พวงแก้ว กิจธรรม ผู้จัดการมูลนิธิพัฒนาคนพิการไทย

........................................................................................................................................................

ทิศทางของแผนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการแห่งชาติ  ฉบับที่ 4 พ.ศ. 2554 – 2559 ที่สำคัญ คือ ต้องมีหลักคิดที่ทันสมัย เป็นสากล สอดคล้องกับความต้องการจำเป็นพิเศษของคนพิการแต่ละประเภท ทั้งในระดับชาติ ระดับกลุ่ม และระดับปัจเจก ตลอดจนสามารถผลักดันให้เกิดการขับเคลื่อนเพื่อส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการเชิงบูรณาการอย่างรอบด้าน ครบถ้วน และเป็นรูปธรรม โดยเร็ว พร้อมทั้ง เชื่อมโยงกับปัจจัยสำคัญที่มีผลกระทบต่อการส่งเสริม และพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการรวม 7 ประเด็น ดังนี้

1.      แผนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการแห่งชาติ  ฉบับที่ 3 พ.ศ. 2550 – 2554 -เป็นแผนที่ได้กำหนดยุทธศาสตร์ ซึ่งให้ความสำคัญกับปัจจัยที่มีผลกระทบต่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนพิการเป็นอย่างยิ่ง ได้แก่ การบริหารจัดการระบบการพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ การส่งเสริมความเข้มแข็งขององต์กรด้านคนพิการและเครือข่าย การเสริมสร้าง    เจตคติที่ดีต่อคนพิการ และการส่งเสริมการจัดสภาพแวดล้อมที่ปราศจากอุปสรรคสำหรับคนพิการ

แผนฯ 3 นี้ ได้นำไปสู่การปฏิบัติแล้ว และมีความก้าวหน้าเป็นอย่างดีในระดับหนึ่ง ฉะนั้น  ทิศทางของแผนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการแห่งชาติ  ฉบับที่ 4 พ.ศ. 2554 – 2559  จึงควรใช้แผน ฯ ฉบับที่ 3 เป็นหลัก พร้อมทั้งปรับปรุงให้มีความต่อเนื่อง และสมบูรณ์ยิ่งขึ้น

2.      รายงานการศึกษา โครงการติดตามและประเมินผลแผนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการแห่งชาติ  ฉบับที่ 3 พ.ศ. 2550 – 2554 ( ครึ่งแผน พ.ศ. 2550-2552 ) – เป็นรายงานความก้าวหน้า ปัญหา อุปสรรค ผลการดำเนินงาน การจัดสรรงบประมาณ เป้าหมาย  สถานการณ์และแนวโน้มด้านคนพิการ รวมทั้งข้อเสนอแนะแนวทางในการวางแผนดำเนินงานของแผนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการแห่งชาติ  ฉบับที่ 4 พ.ศ. 2554 – 2559 ฉะนั้น การจัดทำแผนฯ 4 ควรกำหนดทิศทางตามข้อมูลข้างต้น

3.      แผนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการแห่งชาติของหน่วยงานทั้งภาครัฐ และเอกชน เช่น แผนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการประจำจังหวัดต่างๆ  แผนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการของกรุงเทพมหานคร  แผนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการของเมืองพัทยา แผนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นทุกระดับ แผนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการของกระทรวง /กรม หรือหน่วยงานต่างๆ แผนการดำเนินงานของสภาคนพิการทุกประเภทแห่งประเทศไทย สมาคมและองค์กรของคนพิการ   รวมถึงแผนการดำเนินงานขององค์กรเพื่อคนพิการ หรือมูลนิธิต่างๆ เป็นต้น ฉะนั้น ทิศทางของแผนฯ 4 ควรไปในทิศทางที่สอดคล้องกับแผนเหล่านี้ด้วย

4.      พระราชบัญญัติส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ พ.ศ. 2550  และอนุบัญญัติทุกฉบับ - เป็นกฎหมายที่ใช้หลักคิดของ “สังคมฐานสิทธิ” โดยคนพิการทุกประเภทและทุกภาคส่วนมีส่วนร่วมยกร่างเป็นอย่างมาก ตลอดจนได้ผ่านการกลั่นกรองของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องแล้ว จึงสะท้อนถึงสิทธิของคนพิการ ครอบครัว ผู้ดูแลคนพิการ  ผู้ช่วยคนพิการ และผู้เกี่ยวข้องทุกฝ่ายเป็นอย่างดี  การยกร่างแผนฯ 4 จึงจำเป็นต้องใช้ พระราชบัญญํติฉบับนี้และอนุบัญญํติทุกฉบับในการกำหนดทิศทางด้วย

5.      อนุสัญญาว่าด้วยสิทธิคนพิการ – เป็นกฎหมายระดับนานาชาติที่ผ่านการระดมความคิดเห็นจากคนพิการและผู้เกี่ยวข้องจากทั่วโลก โดยผู้แทนคนพิการไทยมีส่วนยกร่างทุกขั้นตอน ฉะนั้น จึงเป็นกฎหมายที่นำเสนอทั้ง หลักคิดที่เป็นสากล และมาตรการที่นำไปสู่การส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการทุกเพศ ทุกวัย และทุกกลุ่ม โดยเฉพาะกลุ่มด้อยโอกาสอย่างเป็นรูปธรรม ***ในทุกด้าน ตั้งแต่แรกพบความพิการจนถึงการตาย ฉะนั้น แผนฯ 4 จึงควรประกอบด้วยหลักคิดและมาตรการที่สำคัญทั้งหมดของอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิคนพิการ เช่น ***ความพิการ การมุ่งมั่นให้ “คนพิการเป็นส่วนหนึ่งของสังคม” การปรับสภาพแวดล้อมโดยใช้กาออกแบบที่เป็นธรรม และเทคโนดลยีสิ่งอำนวยความสะดวก การส่งเสริม และพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการด้วยการให้ความช่วยเหลือที่สมเหตุ    สมผล รวมถึงการใช้พลังทางการเมืองเข้ามาร่วมผลักดันงานส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ เป็นต้น

6.      การประชุมรับฟังความคิดเห็น เรื่อง “ทิศทางของแผนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการแห่งชาติ  ฉบับที่ 4 พ.ศ. 2554 – 2559  - เป็นการนำเสนอข้อมูลที่จะสะท้อนทิศทางของแผนฯ 4 โดยผู้เข้าร่วมประชุมอันประกอบด้วยผู้นำคนพิการและผู้เกี่ยวข้องที่เป็นปัจจุบันมากที่สุด และอาจสะท้อนถึงประเด็นในปัจจัยที่ 1 – 5 ตามที่ได้กล่าวข้างต้นด้วย ฉะนั้น แผนฯ 4 จึงต้องมีทิศทางที่ตอบสนองให้มากที่สุดต่อความเห็นของที่ประชุมในทุกเวทีทั้งในระดับส่วนกลางและท้องถิ่น

7.      การกำหนดมาตรการปฏิบัติงานเชิงรุก – ในแผนฯ 4 ควรกำหนดแนวทางการนำแผนฯ 4 ไปใช้ในเชิงรุก ตั้งแต่ การเปิดโอกาสให้ทุกฝ่ายมีส่วนร่วมให้ข้อมูล ยกร่างและวิพากษ์วิจารณ์ เพื่อแสดงถึงการเป็นเจ้าของแผนฯ 4 ร่วมกัน การเข้าหารือแต่ละหน่วยงานของภาครัฐและเอกชนในการนำแผนฯ 4 ไปสู่การปฏิบัติอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธผลภายใต้กรอบเวลาและงบประมาณที่เหมาะสม รวมทั้งประชาสัมพันธ์เพื่อให้สังคมได้รับรู้การขับเคลื่อน แผนฯ 4 ในทุกระยะ

นอกจากที่กล่าวข้างต้นแล้ว เป้าหมายหลักจากทิศทางของแผนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการแห่งชาติ  ฉบับที่ 4 พ.ศ. 2554 – 2559  คือ ควรกำหนดยุทธศาสตร์และมาตรการในการเร่งสร้างความรู้ความเข้าใจ และเจตคติเชิงสร้างสรรค์ต่อคนพิการ ทั้งแก่ คนพิการ ครอบครัว ผู้ดูแลคนพิการ ผู้ช่วยคนพิการ นักการเมือง นักวิชาการ และคนทั่วไปในสังคมทุกกลุ่มเพื่อผลักดันให้สังคมมีส่วนร่วมขับเคลื่อนงานส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการอย่างจริงจัง ต่อเนื่อง ยั่งยืน และก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงไปในทิศทางที่ดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัด

……………………………………………………

พันตรีศิริชัย   ทรัพย์ศิริ

นายกสมาคมคนพิการทางการเคลื่อนไหวสากล (ส.พ.ค.)

โทร. 02-990-0331

http://www.apdi2002.com

http://www.youtube.com พิมพ์ apdi. หรือ

สมาคมคนพิการ

211530734