การดูแลและสงเคราะห์คนพิการในสถานสงเคราะห์

ชี้แจงต่อคณะอนุกรรมาธิการด้านคนพิการ

โดย กรมพัฒนาสังคมและสวัสดิการ

กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์

วันที่ ๙ ธันวาคม ๒๕๕๒ ณ ห้อง ๑๐๖ อาคารรัฐสภา ๒

.........................................................................................................................................................

คำถาม              ประเด็นที่ (๑) การดูแลและสงเคราะห์คนพิการในสถานสงเคราะห์คนพิการที่สังกัดกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์และขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น        ว่ามีแนวทางหรือแนวนโยบายในการดำเนินงานด้านการพัฒนาสถานสงเคราะห์คนพิการอย่างไรบ้าง

คำตอบ             ในการดูแลและสงเคราะห์คนพิการในสถานสงเคราะห์ กรมฯ มีสถานสงเคราะห์คนพิการ   ในสังกัดในพื้นที่กระจายอยู่ทุกภูมิภาคของประเทศ จำนวน ๑๑ แห่ง และมีศูนย์ฟื้นฟูอาชีพ     คนพิการอีก ๙ แห่ง โดยแต่ละแห่งมีการจัดบริการให้แก่กลุ่มเป้าหมาย ดังนี้

๑.        การให้บริการอุปการะเลี้ยงดู/ปัจจัยสี่

๒.        การให้บริการด้านการสังคมสงเคราะห์ และการให้คำแนะนำปรึกษา

๓.        การรักษาพยาบาล

๔.        การฟื้นฟูทางการแพทย์

๕.        การฟื้นฟูทางการศึกษา และอาชีพ เช่น ด้านชีวบำบัด ฝึกพื้นฐานอาชีพ

๖.        การฟื้นฟูทางสังคม

๗.    โครงการพิเศษต่างๆ เพื่อการพัฒนาศักยภาพกลุ่มผู้รับเกรดเอ ได้แก่ โครงการ New Choice (การคัดเลือกผู้พิการที่สามารถดูแล ช่วยเหลือตนเองได้ ออกไปฝึกวิชาชีพในศูนย์ฟื้นฟูอาชีพคนพิการแทนที่จะอยู่ในสถานสงเคราะห์ เพื่อเป็นการพัฒนาศักยภาพผู้พิการ)

ทั้งนี้ ในสถานสงเคราะห์ มีการจัดทำมาตรฐานในการให้บริการ โดยกำหนดเป็นหมวด
หลักของมาตรฐาน ดังนี้

หมวดที่ ๑ มาตรฐานการให้บริการที่เป็นสากล

หมวดที่ ๒ มาตรฐานการบริหาร

หมวดที่ ๓ มาตรฐานอาคารและสิ่งอำนวยความสะดวกที่คนพิการเข้าถึงได้

หมวดที่ ๔ มาตรฐานสภาพแวดล้อม แวดล้อมเหมาะสม ภูมิทัศน์ให้คนพิการมีคุณภาพที่ดี

นอกจากนี้กรมฯ มีนโยบายลดขนาดสถานสงเคราะห์คนพิการให้เล็กลง โดยกรมฯ         มีแนวทางในการให้บริการเชิงรุกแก่กลุ่มเป้าหมายคนพิการในชุมชน การสร้างเครือข่ายในชุมชนเพื่อป้องกันการเข้าสู่สถานสงเคราะห์โดยการส่งเสริมให้หน่วยงานในสังกัดที่อยู่ในพื้นที่ร่วมกับอาสาสมัคร เป็นหน่วยปฏิบัติในการให้บริการลงสู่ชุมชน ซึ่งกิจกรรมการให้บริการแก่คนพิการ  ในชุมชน มีดังนี้

โครงการส่งเสริมและสนับสนุนการจัดสวัสดิการสังคมแก่คนพิการในชุมชน มีวัตถุประสงค์ดังนี้

๑.    การจัดตั้งศูนย์กายภาพชุมชน ให้คนพิการเข้าไปใช้บริการ โดยมีนางพยาบาล     จากศูนย์อนามัย มีการฝึกอาชีพ เพื่อให้คนพิการได้รับการคุ้มครองรับสิทธิ์พึ่งพาตนเอง เพื่อให้คนพิการทุกประเภท ทุกช่วงวัยที่ขาดผู้ดูแล และ/หรือไม่สามารถช่วยตนเองได้ ต้องพึ่งพาผู้อื่น ได้รับการคุ้มครองดูแลช่วยเหลือและได้รับบริการสวัสดิการ การปรับสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัย การฝึกอบรมทักษะการฟื้นฟูสมรรถภาพด้านต่างๆ การส่งเสริมอาชีพ การนันทนาการ ตลอดจนการช่วยเหลืออื่นๆ เพื่อให้พึ่งตนเองได้ ให้ดำรงชีวิตอยู่กับครอบครัวและชุมชนได้อย่างมีความสุข

๒.    เพื่อส่งเสริม พัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพของผู้ดูแลคนพิการ ครอบครัว ชุมชน สถานสงเคราะห์คนพิการเอกชน ผู้ช่วยคนพิการและล่ามภาษามือ ให้มีความเข้มแข็ง โดยการสนับสนุนจากภาครัฐ ให้มีส่วนร่วมในการดูแลคนพิการอย่างเหมาะสมและมีศักดิ์ศรี

๓.    เพื่อพัฒนาศักยภาพของครอบครัวกลุ่มเป้าหมายให้สามารถพึ่งพาตนเองได้ โดยการมีส่วนร่วมของครอบครัว ชุมชน

โดยในโครงการดังกล่าว มีกิจกรรมย่อย ดังนี้

-          การจัดตั้งศูนย์ฟื้นฟูสมรรถภาพคนพิการในชุมชน

-          การส่งเสริมให้ชุมชนมีส่วนร่วมในการปรับสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยให้แก่คนพิการ

-          การส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพผู้ดูแลคนพิการ ผู้ช่วยคนพิการและล่ามภาษามือ

ประเด็นแนวทางหรือนโยบายในการดำเนินงานด้านการพัฒนาสถานสงเคราะห์

คำตอบ             ในเรื่องแนวทางหรือนโยบายในการดำเนินงานด้านการพัฒนาสถานสงเคราะห์คนพิการ กรมฯ ได้มีการพิจารณาให้สถานสงเคราะห์คนพิการ ปรับบทบาทเป็น “ศูนย์พัฒนาการจัดสวัสดิการสังคมคนพิการ” โดยมีภารกิจหลัก เป็นศูนย์ให้บริการและการเรียนรู้ทางวิชาการ เกี่ยวกับการจัดสวัสดิการให้แก่คนพิการ ทั้งที่อยู่ในสถาบันและในชุมชน มีประเด็นการปรับบทบาท ดังนี้

๑.    พัฒนารูปแบบและวิธีการให้บริการสวัสดิการสังคมแก่คนพิการที่มีมาตรฐาน สอดคล้องกับสภาพสังคมในแต่ละพื้นที่ และส่งเสริมการจัดสวัสดิการสังคมให้มีมาตรฐานตามที่กำหนด

๒.    จัดบริการสวัสดิการสังคมและการสังคมสงเคราะห์ โดยให้การคุ้มครอง ป้องกัน และฟื้นฟูสมรรถภาพคนพิการ ตามรูปแบบบริการในสถาบัน ลักษณะสถานสงเคราะห์ ศูนย์ฟื้นฟูอาชีพและรูปแบบบริการในชุมชนที่สอดคล้องและเหมาะสมในแต่ละพื้นที่

๓.    ส่งเสริมและสนับสนุนการมีส่วนร่วมของหน่วยงานภาครัฐและภาคเอกชน อาสาสมัคร ชุมชนและท้องถิ่นในการจัดสวัสดิการสังคมแก่คนพิการ และการประสานส่งต่อ    การดำเนินงานร่วมกันอย่างเป็นระบบ

๔.    สนับสนุนความรู้ทางวิชาการ ข้อมูลสารสนเทศ การวางแผนและติดตามประเมินผลการปฏิบัติงานรวมทั้งประสานการถ่ายทอดนวัตกรรมด้านสวัสดิการสังคมคนพิการ หน่วยงานภาครัฐและเอกชน องค์การปกครองส่วนท้องถิ่น นักวิชาการ และอาสาสมัครปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้อง

๕.        ปฏิบัติงานร่วมกัน หรือสนับสนุนการปฏิบัติงานของหน่วยงานอื่นที่เกี่ยวข้อง       หรือที่ได้รับมอบหมาย

……………………………………………………

พันตรีศิริชัย  ทรัพย์ศิริ

นายกสมาคมคนพิการทางการเคลื่อนไหวสากล

โทร.02-990-0331

www.waddeeja.com

2612520831